WK 2016: Partij 9: Analyse door Roeland Pruijssers

Laatst had ik een gesprek waarin de match vergeleken werd met voetbal: Carlsen was Barcelona en Karjakin was Atletico. Barcelona heeft de betere spelers, terwijl Atletico een goed verzorgde verdediging heeft en uitmuntende spelers voor een counter (Hoewel betwistbaar natuurlijk). Antoine Griezmann heeft de vorige ronde namens Karjakin gescoord. Wat is het devies voor Barcelona nu? In voetbal zie je vaak dat ze meer naar voren gaan spelen en in balbezit van de tegenstander proberen de bal zo snel mogelijk proberen te veroveren. Wat ook vaak gebeurd is om een verdediger voor een aanvaller om te wisselen. Het enige probleem van dit laatste is dat Carlsen al heel aanvallend speelde, (E.g.: Pique al in de spits is gezet) en Karjakin balbezit heeft met de witte stukken. Met zwart is het lastig (of in ieder geval lastiger dan met wit) om voor de winst te spelen, dus Carlsen zou deze partij nog voor consolidatie kunnen gaan en gokken op zijn resterende twee wit-partijen. Of neemt hij nu risico en gaat hij voor een hele theoretische en scherpe opening?

Karjakin,Sergey (2772) – Carlsen,Magnus (2853) [C78]
World Championship Match New York (9), 23.11.2016

1.e4

Karjakin gaat weer voor 1.e4, blijkbaar niet tevreden met zijn vorige 1.d4–partij, waarin Carlsen inderdaad ook makkelijk gelijkspel kreeg.

1…e5

Enigszins verrassend. Als Carlsen voor de winst wilde gaan is het siciliaans een goede keuze, misschien dat hij zoals gezegd voor consolidatie gaat?

2.Nf3 Nc6 3.Bb5 a6 4.Ba4 Nf6 5.0–0 b5 6.Bb3 Bc5

Aha! De Arkhangelsk variant van het Spaans, een opening die bekend staat als zeer theoretisch en dynamisch maar de laatste anderhalf jaar niet zo populair meer is.

7.a4 Rb8 8.c3 d6 9.d4 Bb6 10.axb5 axb5 11.Na3 0–0 12.Nxb5

Karjakin schuwt de theorie niet en gaat voor de hoofdvariant!

12…Bg4 13.Bc2 exd4 14.Nbxd4

14.cxd4!? d5 15.e5 Ne4 16.Ra3 Kwam voor in Giri,A -Nakamura,H Stavanger NOR 2015.

14…Nxd4 15.cxd4 Bxf3 16.gxf3

Alle zetten zijn nog bekend en beide spelers gooiden de zetten er snel uit. In 2010 heeft Karjakin hier twee partijen in gespeeld. Zou hij nog weten wat hij moest doen hier?

16…Nh5 17.Be3

Geen nieuwe zet, maar wel voor Karjakin. Terwijl Carlsen deze stelling nog niet eerder op het bord heeft gehad. 17.Kh1 Probeerde hij in Wijk aan Zee 2010 tegen Anand en werd recent ook gespeeld in de partij Nakamura-Kasimdzhanov, een partij die wit wist te winnen.; 17.Ra4 Probeerde hij in hetzelfde toernooi tegen Shirov.

17…Qf6 18.Kh1

Aha, via zetverwisseling volgen ze nu de eerder genoemde partij van Nakamura.

18…c5 19.e5 Qe6 20.exd6 c4 21.b3 cxb3N

De eerste nieuwe zet. 21…c3 22.d5 Qxd6 23.Ra6 Nf4 24.Ra4! Was er goed voor wit in: Nakamura,H -Kasimdzhanov,R Tromso 2014

22.Bxb3 Qxd6

Tijd om de balans op te maken. Wit heeft een pion meer, maar met de beschadigde witte koningsstelling heeft zwart duidelijk compensatie.

23.Ra6!

Wit staat iets fijner naar mijn idee, met name vanwege het loperpaar. En deze penning is vrij vervelend voor zwart. Zwart kan nu niet Bc7 spelen met matdreigng op h2.

23…Rfd8 24.Rg1 Qd7 25.Rg4 Nf6 26.Rh4

Een mooi plaatje, de witte torens staan optimaal.

26…Qb5 27.Ra1 g6 28.Rb1 Qd7 29.Qd3 Nd5 30.Rg1 Bc7

30…Nf6?? 31.Rxg6+ hxg6 32.Qxg6+ Kf8 33.Qxf6 met mat op de volgende zet.

31.Bg5

31.Rg5 Kwam ook in aanmerking met het idee dat na 31…Nxe3?? (31…Qe7! en de torens staan wat ongemakkelijk nu.) 32.Rxg6+ wint 32…hxg6 33.Qxg6+ Kf8 34.Qf6

31…Re8 32.Qc4 Rb5!?

Na wat gemanouvreer komt Carlsen met een gewaagde zet.

33.Qc2

33.Ba4 moest Carlsen uitrekenen natuurlijk 33…Qf5! 34.Qf1 (34.Bxb5?? Qxf3+ 35.Rg2 Re1+ Gaat natuurlijk niet voor wit.) 34…Rb1!! Was Carlsen’s idee, vrij geniaal als je het mij vraagt. 35.Qxb1 Qxf3+ 36.Rg2 Nc3 37.Qf1 Nxa4 Met fantastische compensatie voor de kwaliteit. De witte stukken staan alles behalve optimaal.

33…Ra8?!

Een stil remise-aanbod. 33…Rb4 waarschijnlijk nauwkeuriger. 34.Bc4 Reb8! is het idee met binnenkomst via b2.

34.Bc4

Maar Karjakin speelt door! Een mooi moment in de match, Karjakin neemt voor het eerst het initiatief in een partij. 34.Ba4 Rxa4 35.Qxa4 Qf5 36.Qxb5 Qxf3+ 37.Rg2 Qd1+ 38.Rg1 Qf3+ met remise was het idee.

34…Rba5

34…Rb4 35.Bd2

35.Bd2 Ra4 36.Qd3

Het is een ingewikkeld gevecht. De zwarte torens lijken niet helemaal optimaal te staan.

36…Ra1

Één paar torens ruilen vind Karjakin niet zo erg.

37.Rxa1 Rxa1+ 38.Kg2 Ne7?

In tijdnood maakt Carlsen weer een fout! Gaat Karjakin ervoor? 38…Bd8 39.Re4 Nf6 was beter geweest, alhoewel wit wel iets beter staat na bijvoorbeeld. 40.Re2.

39.Bxf7+?

Ja, maar er was een betere!! Een gewaagd stukoffer zo in de tijdnoodfase. 39.Qb3! was correct geweest met de bedoeling dat na 39…Nf5 40.Bxf7+ Qxf7 (40…Kg7!? 41.Rh3 Qe7 42.Bg8! h5 43.d5! had wit ook hele goede kansen gegeven.) 41.Qxf7+ Kxf7 42.Rxh7+ de zwarte loper op c7 in staat. Zwart behoudt nog wel remise kansen na 42…Ke6 43.Rxc7 Nh4+ 44.Kg3 Nf5+ 45.Kh3 Nxd4 alhoewel het duidelijk mag zijn dat wit goede kans heeft om dit te winnen.

39…Kxf7 40.Qc4+!

40.Rxh7+?! Kg8 41.Qxg6+ Nxg6 42.Rxd7 Bf4 Is niet heel gevaarlijk voor zwart. E.g.: 43.Bxf4 Nxf4+ 44.Kg3 Ne2+ 45.Kg4 Ra4 en zwart wint de d-pion.

40…Kg7

Natuurlijk niet 40…Nd5?? 41.Rxh7+

41.d5!

De tijdnoodfase is voorbij en Carlsen moet vooral opletten op de witte mogelijkheden over de a1–h8 diagonaal.

41…Nf5!

De makkelijkste weg. 41…g5! had ook gekund, een vluchtveld op g6 creërend. 42.Bc3+ Kg6 43.Re4 (43.Qd3+ Qf5) 43…Nxd5 44.Bxa1 Nf4+ 45.Rxf4 gedwongen, en na 45…Bxf4 is ook hier de remise binnen handbereik voor Carlsen.; 41…Ra8?? 42.Qd4+ Kg8 43.Bc3 en wit wint, dit is de hele clue achter het stukoffer.

42.Bc3+ Kf8 43.Bxa1 Nxh4+ 44.Qxh4 Qxd5

En dit eindspel lijkt vrij gemakkelijk houdbaar voor zwart. Wit probeert het nog vrij lang, maar Carlsen maakt geen fouten.

45.Qf6+ Qf7 46.Qd4 Ke8 47.Qe4+ Qe7 48.Qd5 Bd8

Dames ruilen is de gemakkelijkste weg naar remise voor zwart. 49…Dg5 is het idee.

49.Kf1 Qf7 50.Qe4+ Qe7 51.Be5 Qe6 52.Kg2

52.Bb2 Kf7.

52…Be7 53.Qa8+ Kf7 54.Qh8 h5 55.Qg7+ Ke8

 

De dame dekt alles. Er gebeurt niet veel meer.

56.Bf4 Qf7 57.Qh8+ Qf8 58.Qd4 Qf5 59.Qc4 Kd7 60.Bd2 Qe6 61.Qa4+ Qc6 62.Qa7+ Qc7 63.Qa2 Qd6 64.Be3 Qe6 65.Qa7+ Ke8 66.Bc5 Bd8 67.h3 Qd5 68.Be3 Be7 69.Qb8+ Kf7 70.Qh8 Qe6 71.Bf4 Qf6 72.Qb8 Qe6 73.Qb7 Kg8 74.Qb5 Bf6 ½–½

En Karjakin vond het welletjes. Remise. Karjakin ging er vol voor deze partij en liet voor het eerst zien ook voor de winst te kunnen spelen, ondanks dat hij weer een kans gemist heeft met 39.Db3. Het afstandsschot van Atletico ging vrij rakelings over het doel. En Carlsen heeft weer balbezit.

---

Foto’s: Max Avdeev (World Chess by AGON Limited)