De kansen van Giri tijdens het kandidatentoernooi

Mensen zijn al druk aan het speculeren over wie zou moeten kunnen winnen/de meeste kans maakt/ over het algemeen de sterkste is etc. Om deze vragen enigszins te beantwoorden heb ik de statistieken er eens op nageslagen. Schaken blijft echter natuurlijk onvoorspelbaar, zeker met spelers als Topalov en Nakamura die zo hun goede en slechte toernooien kunnen hebben.

Met statistieken is het plaatje vrijwel nooit compleet. Er zijn altijd wel variabelen die missen en je kan zelfs zo ver gaan om familieomstandigheden en dergelijken erbij te halen om zo het mentale welzijn van een speler proberen te doorgronden (Anish is recentelijk getrouwd, speelt dat mee? En zo ja, in positieve of negatieve zin?). Om het hoofd niet al te gek te maken heb ik me geconcentreerd op een paar hoofdstatistieken die in mijn ogen interessant zijn voor de voorspellingen:

1. Onderlinge scores
2. Huidige vorm

Met als knallende afsluiter de grote vraag:

3. Wie zou de meeste kans tegen Carlsen maken?

Onderlinge scores

Hieronder een tabel van de onderlinge scores, daarbij alleen gekeken naar klassieke partijen (wat het aantal onderlinge partijen met ongeveer de helft verminderde) en naar partijen waarin de spelers 2700 of meer rating hadden, zodat er geen partijen tussen zitten waarin een flink ratingverschil zat.

Tabel 1: Onderlinge scores

Zo’n tabel is erg leuk om er tijdens het toernooi af en toe eens op na te slaan. Als je van wedden houdt kun je bijvoorbeeld met een vriend gokken dat Topalov met wit van Nakamura gaat winnen en dat je zo een fles wijn in ontvangst kan nemen. Frappant en interessant tegelijk zijn de plusscores met zwart. Zo onder andere die tussen Topalov en Caruana waarin Caruana met zwart een plusscore heeft van 6 tegen 2. Een discussiepunt die volgt is of kleur wellicht minder uit maakt dan vroeger en dat factoren als lef en voorbereiding meer de uitkomst in een partij doet bepalen.

Afijn. Over het algemeen lijkt Aronian de beste papieren te hebben. Met wit heeft hij tegen iedereen een duidelijke plusscore en met zwart tegen ongeveer de helft. Giri heeft helaas één van de mindere onderlinge scores zoals hieronder te zien is.

Tabel 2: Aantal plus-, min- en gelijke scores. Aronian heeft bijvoorbeeld een plusscore met wit tegen Anand (11-8).

Zo hebben we al een mogelijke eindstand. Alhoewel Topalov, Karjakin en Caruana ook een gedeeld derde plaats kunnen hebben, ligt eraan hoe je het bekijkt. In ieder geval staat Aronian ver bovenaan, terwijl Anand en helaas ook Giri verreweg de slechtste scores hebben.

Huidige vorm

Maar(!) in het verleden behaalde resultaten bieden natuurlijk geen garantie voor de toekomst. Misschien wel belangrijker is dan ook om te kijken naar de vorm waarin de spelers steken. Er zijn zat criteria om hiervoor te hanteren en de richtlijn die ik heb gekozen is een mengeling van nat vingerwerk en eigen ervaring. De ratingstijging van het laatste half jaar heb ik er eens op nageslagen:

Tabel 2: Dalingen en stijgingen in rating van de kandidaten het laatste half jaar

Duidelijk is dat bij Anand een neerwaartse spiraal te zien is en hij de man ‘’uit vorm’’ genoemd zou kunnen worden. Aronian is rustig richting de 2800 aan het klimmen, terwijl Caruana en Giri zo rond de 2790 zweven. Nakamura had een daling in rating van oktober naar november vorig jaar en is ook rond de 2790 gestagneerd. Als iemand ‘’in vorm’’ is dan is het Svidler die sinds oktober vorig jaar aan het stijgen is, maar desalniettemin de laagste rating heeft van alle kandidaten. Topalov kent een aardige daling en is gestagneerd op 2780.

Overall ziet ook dit er gunstig uit voor Svidler en Aronian en in niet zo gunstig voor met name Anand en Topalov. De ranglijst van huidige ratings (en daarmee, hoewel discutabel, het hoogste niveau) is:

Tabel 3: rating deelnemers 1 maart 2016

De ratings zitten natuurlijk wel erg dicht bij elkaar.

Conclusie

Volgens bovenstaande cijfers maakt de Armeense Levon Aronian de beste kans om het kandidatentoernooi te winnen. Hij laat een gestage stijging in rating zien en heeft verreweg de beste onderlinge score tegen de overige kandidaten. Giri heeft helaas één van de minst grote kansen om dit toernooi te winnen. Hij mag echter met zijn zeer hoge rating van 2790 natuurlijk nooit uitgesloten worden voor de winst. En dat geldt eigenlijk voor alle deelnemers. Het zijn statistieken, eenmaal achter het bord kan er van alles gebeuren.

Wie zou de meeste kans maken tegen wereldkampioen Carlsen?

De hamvraag en als het goed is een brandpunt in de geest van elke schaker, gezien de ogenschijnlijke onaantastbaarheid van de Noor. Zie hieronder de relatief concluderende statistieken, hierbij ook weer gelet op klassieke partijen waarin beide spelers minimaal een rating hadden van 2700.

Tabel 4: Onderlinge score tegen Carlsen. Anand heeft met wit bijvoorbeeld in 31 partijen 16 punten tegen Carlsen weten te scoren. Met zwart wist Anand in 27 partijen 10.5 punt te scoren.

De beste kans tegen Carlsen maken Svidler en, jawel, onze eigen Anish Giri! Van deze acht kandidaten is Giri ook de enige van wie Carlsen nog niet wist te winnen. Daar staat tegenover dat Svidler en Giri van alle deelnemers de minste partijen tegen Carlsen hebben gespeeld. Overigens zou Giri, als we de partij Carlsen-Giri, Tata Steel 2011 (score 0-1) meenemen in tabel 4 (Anish had toen een rating van 2686 en vandaar dus niet opgenomen), als enige deelnemer een plusscore tegen Carlsen hebben!  Nakamura heeft de slechtste score tegen Carlsen, met name met de zwarte schijven.

Zo kan ik toch mooi afsluiten met een positieve noot. Als Giri het kandidatentoernooi namelijk weet te winnen, maakt hij volgens bovenstaand lijstje ook daadwerkelijk een serieuze kans om de wereldtitel van Carlsen af te pakken!