Berlijn, ronde 11: “Wat een gek toernooi” door John van der Wiel
Over het Kandidatentoernooi 2018 zal ik een Epiloog schrijven, hieronder volgt een rondeverslag, maar van een Proloog bent u verstoken gebleven. En dat is maar goed ook!
Expert Opinion
Ongetwijfeld zou ik u met overtuigende argumenten duidelijk gemaakt hebben, dat Aronian eindelijk de ‘kandidaten-vloek’ afgeworpen zou hebben en in Berlijn zou zegevieren, nipt gevolgd door Kramnik en met een bronzen plak voor Wesley So.
Over mijn voorspellende gaven mag ik niet erg blij zijn, wèl over de strijdlust en het remisepercentage. Waar ik iets verwachtte als 40 remises en 16 beslissingen, komt dat laatste getal toch zeker hoger uit!
Vandaag
Koploper Caruana had twee slopende gevechten (niet) in de koude kleren zitten, waarbij hij Ding Liren vreselijk liet glippen maar daags erna in de kraker tegen Mamedyarov met zwart ondanks een heel klein nadeeltje goed overeind bleef. Zou hij een iets minder vermoeiende sessie krijgen tegen Kramnik, wiens toernooi eigenlijk ‘klaar’ is, maar die er na een ietwat ‘lucky win’ versus Aronian wellicht toch weer wat lol in heeft?
Caruana,Fabiano (2784) – Kramnik,Vladimir (2800)
1.c4 e6 2.Nc3 d5 3.d4 c6 4.e4 dxe4 5.Nxe4 c5?!!
Wat is dit? In de database is 5…c5 zelden (viermaal) gespeeld en dan alleen door mensen zonder rating, en met zeer weinig succes! Voor Caruana zal dit echter minder lollig overkomen. Meteen al tegen de doorgaans zeer goede voorbereiding van Kramnik aanlopen, terwijl je de eerste plaats niet wilt kwijtraken. Anderzijds, hoe goed kan zo’n zet helemaal zijn?
6. Pxc5
Ook na 6. dc5, al is dit geen favoriet van de computer, heeft zwart m.i. nog wel wat te bewijzen.
6. .. Nc6 7.Nf3
Niet de meest ambitieuze zet (Stockfish ziet meer in 7. Pe2: bedoeling = 7…Pxd4 8. Pxb7!) maar ook niet zonder gif en zo te zien beter dan 7. Le3 e5!
7. .. Nxd4 8.Qxd4
Nu zou 8. Pxb7? falen op …
8. .. Qxd4 9.Nxd4 Bxc5 10.Nb5! Ke7 11.Bd2?!
Helaas deinst Caruana terug. Het heeft er alle schijn van, dat consequent 11. Pc7! sterk is, ook al is 11…Lb4+ vervelend. Dan: 12. Ke2 Tb8 13. Lf4 en na 13…Ld6 14. Lxd6+ Kxd6 15. Pb5+ maakt wit de a-pion buit. Vreesde Caruana toch de voorbereiding, was het vermoeidheid of had hij iets briljants voor zwart gevonden, beginnend met 13…Pf6
11. .. Bd7 12.b4 Bxb5 13.cxb5 Bd6 14.g3
Wit staat misschien een splinter van een fractie prettiger, maar alles wijst op remise.
14. .. Rc8 15.Bg2 b6 16.Ke2 Nh6 17.Rac1 Nf5 18.Bc3 f6 19.f4 h5 20.Bc6 Rcd8 21.a4 h4 22.Kf3 hxg3 23.hxg3 Rxh1 24.Rxh1 Bb8 25.Be4 Kf7 26.Rc1 Ne7 27.Be1 f5 28.Bb1 Rd4 29.Bc3 Rc4 30.Ba2 Rc8 31.Bb2 Rd8 32.Bc4 Rc8 33.Bb3 Rxc1 34.Bxc1 Bd6 35.Bd2 Nd5 36.Bxd5 exd5 37.Bc3 Be7 38.a5 Bf6 39.Bxf6 Kxf6 40.Ke3 ½–½
Toch nog een vrij rustige dag voor de Italiaanse Amerikaan.
Viva Catalunia?
In de loop van dit toernooi zijn we niet heel veel Spaans tegengekomen en ondanks de locatie, nog minder de Berlijnse variant daarvan. Steeds vaker echter het Catalaans. Dit tot verdriet van Madrid, maar ook wel van mij. Veel stugge partijen, omdat wit heel solide is en zwart meestal hard moet zwoegen om een klein minnetje weg te poetsen.
In ronde 11 weer twee exemplaren, in een niet eens zo heel gebruikelijke verschijningsvorm, maar hadden voor vandaag enkele teams samen voorbereid?
Ik heb al enkele dagen de indruk dat Wesley So er niet veel zin meer in heeft. Tegen Mamedyarov is het natuurlijk wel gewichtig, al is het alleen maar om de Amerikaanse belangen (die So weinig zullen boeien). De Azeri opereert dit toernooi voor zijn doen vrij voorzichtig en zo kregen we een bloedeloze partij.
So,Wesley (2799) – Mamedyarov,Shakhriyar (2809) [D30]
1.d4 Nf6 2.c4 e6 3.Nf3 d5 4.g3 Be7 5.Bg2 0–0 6.0–0 dxc4 7.Qc2 c6 8.Qxc4 b5 9.Qc2 Bb7 10.Nc3 Nbd7 11.Rd1 Qb6 12.Ne5 Rfd8 13.Be3 Nd5 14.Nxd5 cxd5 15.Rac1 Rac8 16.Qd3 b4 17.Rxc8 Bxc8 18.Qc2 Nxe5 19.dxe5 d4 20.Bxd4 Rxd4 21.Qxc8+ Rd8 22.Rxd8+ Qxd8 23.Qxd8+ Bxd8 24.b3 Bc7 25.f4 Bb6+ 26.Kf1 Be3 27.h4 h5 28.Bh3 Kf8 29.Kg2 Ke7 30.Kf3 Bd2 31.e3 Be1 32.f5 exf5 33.Bxf5 g6 34.Bd3 Bc3 35.Kf4 Be1 36.Bc4 Bf2 37.Bd5 Be1 38.g4 hxg4 39.Kxg4 Bc3 40.Kf4 Be1 41.Kg4 ½–½
Bij Aronian – Karjakin vond wel enige stellingsverscherping plaats, al zag de computer het steeds als volkomen gelijkwaardig.
21.b3?!
Na 21. Tad1 Txd4 22. Txd4 houdt wit greep op de stelling en heeft geen zorgen. Na de tekstzet is Aronian die greep grotendeels kwijt.
21. .. Rxd4 22.Qxd4 Rd8 23.Nd6 Bxd6 24.exd6 f6 25.Be3 e5 26.Qb2 Qc6
Objectief staat wit misschien nog niet minder, maar pion d6 en Le3 maken weinig indruk. Als zwart zijn structuur weet te optimaliseren, heeft hij de toekomst. Dat gebeurt ook en tot overmaat van ramp geeft Aronian op zet 42 een pion, waar dat niet noodzakelijk is
27.bxc4 bxc4 28.Qb4 Rc8 29.f3 h5 30.Kf2 Kf7 31.Rd1 Nd7 32.Qb1 g6 33.g4 Rh8 34.g5 f5 35.Qc2 Rc8 36.Qc3 Ke6 37.Kg2 Qa4 38.Qd2 Qb5 39.a4 Qc6 40.Qc2 Rb8 41.Bd2 Rb3 42.Bc3 Qxa4 43.Ra1 Qc6 44.Ra5 Rb5 45.Qa4 Nb6 46.Qa1 Rxa5 47.Qxa5 Qb5 48.d7 Kxd7 49.Qa3 Nd5 50.Bxe5 Qc6 51.Qf8 Qe6 52.Qb8 c3 53.Qb7+ Ke8 54.Qb8+ Kf7 55.Qb7+ Ne7 56.Bxc3 Qxe2+ 57.Kh3 Qb5 58.Qc7 Qc6 59.Qe5 Qxf3+ 60.Kh2 Qf2+ 61.Kh1 Qxh4+ 62.Kg1 Qxg5+ 63.Kh2 Qh4+ 64.Kg1 Qe4 65.Qg7+ Ke6 66.Bf6 Nd5 67.Bb2 f4 68.Kh2 Kf5 69.Qf8+ Kg5 70.Qd8+ Kg4 71.Qc8+ Kh4 72.Bg7 Qe2+ 73.Kh1 Qf3+ 74.Kh2 Qg3+ 0–1 .
Zo kan Karjakin alsnog een grote rol gaan spelen in dit toernooi, God verhoede! Zelden speelt hij indrukwekkend schaak, maar in de tweede toernooihelft, wanneer iedereen vermoeid of gestresst raakt, is hij altijd op zijn sterkst en coolst. En wat er met Levon aan de hand is? Dramatisch mag het zeker heten. De Internet-kibitzers weten er wel raad mee. ‘Lemon Erronian’ zag ik al langskomen. Respectloos naar zo’n grote, mooie schaker…
Resteert het spektakelstuk van de dag. Ding en Grischuk staan allebei verrassend hoog in het klassement, wat mij betreft. Het lijkt me niet dat ze in gedachten erg met de eerste plaats bezig zijn, maar in zo’n gek verlopend toernooi, wie weet?
Ding,Liren (2769) – Grischuk,Alexander (2767) [D40]
1.c4 c5 2.Nf3 Nf6 3.Nc3 Nc6 4.e3 e6 5.d4 d5 6.a3 dxc4 7.Bxc4 a6 8.0–0 b5 9.Ba2 Bb7 10.Qe2 Qc7 11.Bd2 Be7 12.Rac1
12. ..c4?!
Probeert Grischuk hiermee de remisekoning te provoceren? 12…c4 is niet per se slecht, maar geeft wit wel de vrije hand in het centrum. Gezonder was m.i. 12…cd4
13.e4 Rd8
En hier zou ik 13…e5(!) aanbevelen.
14.Be3 Ng4 15.e5!
Dit betekent dat wit aan koningsaanval wil werken. Zwart reageert (weer) ietwat dubieus.
15. .. Na5 16.Bf4 Qb6 17.Rcd1 h5 18.h3 Nh6 19.Bb1 Nb3 20.Be3 Qc7 21.Rfe1 Kf8
22.d5!?
Ding voelt zich voldoende uitgelokt. En terecht!
22. ..exd5 23.e6 fxe6 24.Ng5 Qd7?
Hier was 24…Dc6 nodig, maar het is al razend lastig voor zwart en Grischuk staat ook altijd achter op de klok.
25.Bg6!
Deze loper is slecht nieuws voor zwarts koning. Er ontstaan matmotieven en de volgende 2 zetten van Grischuk zijn ook helemaal mis.
25. .. Bf6 26.Bb6!
Ding zat ook niet meer zo ruim in zijn tijd, maar vindt deze killer. Als jeugdspeler opereerde hij altijd vlijmscherp.
26. ..Rc8?
Nu is het uit. Na 26…Lxg5 27. Lxd8 Lxd8 28. Dxe6 Dxe6 29. Txe6 Le7 30. Txd5!? is wit ook dicht bij de winst, maar hier springt de computer naar + 14!
27.Nxe6+ Kg8 28.Nxd5!?
Naast deze opzienbarende zet is ook 28. Pd8 dodelijk.
28. .. Bxd5 29.Nf4?
Alsnog 29. Pd8! is einde oefening en zelfs 29. Txd5 werkt. De tekstzet is ‘alleen maar’ vrijwel winnend.
29. .. Nc1 !?
Hier schrikt de Chinees zo van, dat hij het grootste deel van zijn voordeel begint weg te geven. Is de sterkste zet, 30. De3, echt te moeilijk?
30.Qxh5 Nd3 31.Nxd5 Nf7 32.Qe2?
Veel beter waren o.a. 32. Pxf6+ en 32. Te7!?
32. .. Nfe5 33.Be4 Rh4 34.f4 Rxf4 35.Nxf4 Nxf4 36.Bh7+ Kh8 37.Qe4 Qc6 38.Bd4?
38. .. Nxh3+?
Grischuk heeft fantastisch getoverd en met 38…Ped3! had hij inmiddels een ongeveer gelijke stelling gehad. Maar nu gaat hij in de fout.
39.Kh2 Ng5 40.Qxc6 Rxc6 41.Bc2 Ngf7 42.Bxe5 Nxe5 43.Rd5 Re6 44.Kh3
Nadat de rookwolken zijn opgetrokken, heeft wit voordeel. Maar hoeveel, en hoe is hij er geestelijk aan toe?
44. ..Kg8 45.b3 Kf7 46.bxc4 Nxc4 47.Rd7+ Be7 48.Rxe6 Kxe6 49.Ra7 Nxa3 50.Rxa6+ Kd5 51.Bh7 Nc4 52.Kg4 Bf6 53.Ra7 Kd4 54.Bg8 Nd6 55.Kf3 Kc5 56.Ra8 b4 57.Ke2 Bc3 58.Kd3 Kb6 59.Ke3 Kc6 60.Kf4 Nb7 61.Kf5 Nc5 62.g4 Kb5 63.g5 b3 64.Kg6 Kb4 65.Bd5 Bd4 66.Kh7 Kc3 67.g6 b2 68.Ba2 Kc2 69.Rb8 Ne4 70.Rb4 Nc3 71.Be6 Kc1 72.Bf5 Be5 73.Rb7
Grischuk heeft goed verdedigd en de remise is bijna binnen.
73. .. b1Q ?
…waarna het weer spannend wordt! Als zwart wacht (met een veilige loperzet), kan wit niets bereiken. Na Txg7 Lxg7 Kxg7 doet zwart Pc3-d5 en stopt wits g-pion of voert via Pd5-e3-c2 de eigen pion naar promotie.
74.Bxb1 Nxb1 75.Rxg7 Nc3 76.Re7 Bd4 77.Rd7 Be5 78.Kh6 Kc2 79.Kg5 Kb3 80.Kf5 Bh8 81.Rb7+
Als wit de loper uitschakelt, wint hij. Na 81…Kc4? zou dat gebeuren middels 82. Th7 Ld4 83. Th4
81. .. Kc2 82.Rh7 Bd4 83.Ke6 Kb3 84.Rd7 Bh8 85.Rd8 Bg7 86.Kf7 Be5 87.Re8 Bd4 88.Rb8+ Kc2 89.Rb7 Be5 90.Rb6 Bd4 91.Rf6
Zo lukt het ook niet, maar blijkbaar kon Ding niets meer bedenken.
01. .. Bxf6 92.Kxf6 Nd5+ 93.Kf7 Ne3 94.Kf6 Nd5+ 95.Kf7 Ne3 96.g7 Nf5 ½–½
Giri’s trotse record van 14 remises ligt nu voor het grijpen voor Ding. Ook in score-rechtvaardigheid (na de ontsnapping tegen Caruana) is er weer evenwicht.
Morgen de laatste rustdag. Er is nog niets beslist. Fitheid en sterke zenuwen worden steeds belangrijker. Ik houd het toch op iemand met de Ka-klank!
