The Spinning Wiel, Maart 2019: Tijd voor verandering?

Dat is het al een hele tijd, gesteld dat we combinatie Aarde – Mensheid willen redden. Maar ook de schaakevenementen voor de absolute top behoeven verandering. Remisepercentages dreigen het imago van onze sport ernstig te beschadigen.

Aparte toernooiregels

Na vele jaren geen Round Robin meer gespeeld te hebben, kon ik het deze maand weer proberen in het 11e Batavia-toernooi te Amsterdam. Dat viel lelijk tegen, daarover straks nog enkele woorden.

John van der Wiel (foto: Maaijveld)

Elke dag werd er begonnen met 2 Blitz-partijen (5 min. + 3 sec. increment). Werd dat 1 – 1, dan volgde nog een Armageddon-partij (5 vs. 4 min., increment pas na zet 60). Na een korte pauze kon dan de klassieke partij aanvangen. De bedoeling van het snelschaken was, dat (alleen) bij een remise de snelschaak-winnaar 1 punt zou krijgen, de -verliezer 0,5. Winst zou 2-0 betekenen. Oorspronkelijk zou het hoofdklassement zo werken, maar een FIDE-commissie was niet akkoord, zodat het een nevenklassement werd met wat extra prijsjes. Voorts was er een regel, dat men alleen remise mocht aanbieden met toestemming van de arbiter. Die zou slechts verleend worden, wanneer er niet veel muziek meer in de stelling zat.

Wat hiervan te vinden?

Al deze kunstgrepen waren bedoeld om het aantal remises en vooral korte remises omlaag te krijgen. Niet dat Batavia daar veel last van heeft, maar het betrof een experiment, mogelijkerwijs van interesse voor de absolute toptoernooien. Laatstgenoemde regel vind ik betuttelend voor de spelers en fundamenteel onjuist: een partij is een activiteit van twee spelers en een arbiter daarover zoveel beslissingsmacht geven, vind ik niet kloppen. Bovendien zijn sterke spelers meestal in staat een zetherhaling te vinden als ze echt de strijdbijl willen begraven. Zo wordt het beoogde effect toch wel tenietgedaan. De ultieme weerlegging van veel (korte) remises is m.i. nog steeds dat de toernooiorganisatie de betreffende zondaars niet meer uitnodigt. Van het snelschaken voor de klassieke partij werden door de deelnemers 2 onwenselijke effecten geconstateerd.

Adrenaline en ritmestoornissen

Meerdere spelers vonden het moeilijk om na het blitzen weer in het juiste klassieke ritme te komen. Koen Leenhouts meldde dat hij in de beginfase van 2 of 3 partijen snel en opportunistisch had gespeeld, wellicht door nog rondspuitende adrenaline. Zelf was ik soms extra langzaam, in een poging het snelschaakritme te onderdrukken. Het andere probleem is dat elke dag een uur voor de klassieke partij snelschaken, zeker wanneer er Armageddon bijkomt, toch wel slopend begint te worden in een toernooi van anderhalve week.

Eigen optreden

Had het vreemde format een negatieve invloed op mijn spel? Een beetje, maar: A) ik speelde 5,5 partijen van een acceptabel niveau, dat is sowieso te weinig; B) in ronde 2 en 3 opereerde ik heel langzaam en slecht (gebrekkig toernooiritme?), terwijl de tegenstander juist zeer sterk speelde; C) in ronde 5 verblunderde ik in 1 zet een stuk, in de opening al. Onverklaarbaar, juist dit overkomt me vrijwel nooit. Wil ik zeker niet aan het format wijten; D) aan partij 8, tegen de uiteindelijke toernooiwinnaar Arthur Pijpers, ging een Armageddon vooraf. In het vijfde uur was mijn energie (evenals helaas de koffie) helemaal op en vond ik de leerzame weg naar de remise niet. Dit wijt ik wel aan het format!

Klein lichtpuntje was de winst met zwart, na de rustdag, op top-seed Arutinian. Ook voorafgegaan door een Armageddon-partij…

Verbeterbaar?

Nu gaat het weer over de toernooi-formule, anders is de vraag te makkelijk. Het was maar een experiment en het is niet aannemelijk dat dit op dezelfde manier herhaald zal worden. Lastig en logisch was ook, dat in het vluggertje met dezelfde kleur als in de klassieke partij vrijwel niemand zijn geheimen wenste prijs te geven. Toch kunnen alle (eerder) genoemde bezwaren worden geëlimineerd, indien alle snelschaak-minimatches in 2 dagen voorafgaande aan het hoofdtoernooi worden afgewerkt. En daarna pas de loting, zodat je tijdens het blitzen ook nog niet weet, welke kleur je later tegen iemand hebt.

Weerlegd?

Of de toernooiformule weerlegd is, is dus onduidelijk. Wat wèl weerlegd is, zo hebt u als sterk analiticus (want schaker) allang geconstateerd, is de huidige vorm van democratie. Populisme en andere desinformatie, kijk naar Polen, Hongarije, Trump, de Brexit: een groot deel van de stemgerechtigden heeft geen idee wat het aanricht! Afgelopen week wist 60% van de ondervraagden nog niet, wat zij voor de Provinciale Staten-verkiezingen zouden stemmen. Blijf dan ook thuis!

Op dit moment in de geschiedenis is het heel hard nodig een soort stem-examen door te voeren of de democratie tijdelijk af te schaffen. Waarom?

Zelfdestructie

Om het klimaat te redden, zijn ingrijpende maatregelen nodig. Die kosten geld. Zelfs als je de industrieën een eerlijk deel laat meebetalen (zoals Rutte opeens sluw getimed aankondigde), zullen zij de kosten uiteindelijk op de consumenten afwentelen. Als een coalitie dapper genoeg is om te doen wat noodzakelijk is voor de planeet, zullen de burgers financiële pijn voelen. Vervolgens zal het domme stemvee (dat liever uitsterft met veel geld op de bank) de regeringspartijen genadeloos afstraffen. En dus durven politieke partijen de noodzakelijke maatregelen niet te nemen en sukkelt de mensheid rustig voort op het pad der zelfdestructie.

Overigens, gaat u op 20 maart maar gewoon stemmen, hoor. Mensen die er vele malen minder van begrijpen, doen het ook!