Candidates, donderdag 19 maart: Rondeverslag-prélude door John van der Wiel (inclusief Ding-Caruana)

(Door John van der Wiel)
Wat hebben de Russen met Ding Liren gedaan? Zijn quarantaine-periode (vanaf 2 maart) lijkt nu al fataal. Waarschijnlijk had Ding het hard moeten spelen: de wensen/eisen van de organisatie niet inwilligen, zich in China uitgebreid laten testen en daarna met doktersattesten wapperen, om zodoende te proberen een normalere aanloop naar het toernooi te hebben. Of was het 2,5 maand niet of nauwelijks spelen, gevolgd door trainingsafspraken die de mist ingingen, de grote boosdoener?
En wat nu? Een oude Russische wet zegt dat wanneer je met 2 nullen begint, er de volgende dag maar één opdracht is: remise maken. Dan is er kans op herstel en terugvinden van vorm. In dit toernooi echter, waar alleen de 1e plaats telt en Caruana al 1,5 punt van je weg is. Dan moet je met wit van hem winnen om nog een kans te maken. Ik denk dat Ding het wil proberen. Maar met welk effect? De Italo-Amerikaan maakt ‘gewoon’ weer een sterke indruk, zoals heel 2020 al.

Giri cum suis

Eenzelfde 0 uit 2 lot was Giri bijna beschoren geweest. Gelukkig hield hij net stand tegen de verrassend goed opererende Wang Hao (een van mijn betere voorspellingen – zie de Voorbeschouwing). Vandaag is ook voor hem cruciaal. Heeft Erwin l’Ami hem klaargestoomd met een mooie anti-Grünfeld tegen MVL?
Een aparte 3e ronde is het, waarin alle 4 koplopers zwart hebben. Om het toernooi op zijn kop te zetten is een inspanning van de witspelers nodig van epische proporties! Tot dusver is de wit-zwartscore slechts 4-4.

Rondeverslag

Giri had inderdaad een geschikte anti-Grünfeld te pakken. Tegen de Franse expert kreeg hij zelfs voordeel op de klok.

Anish Giri – Maxim Vachier Lagrave
Kandidatentoernooi ronde 3

1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 d5 4.cxd5 Pxd5 5.Ld2

Een goede manier om de hoofdvariant te ontwijken. Wit wil met de loper terugslaan op c3. Zwart doet hiertegen vaak meteen of later Pd5-b6 om wit zijn zin niet te geven en ook wat klassieke druk op wits centrum te hebben. MVL echter niet!

5…Lg7 6.e4 Pxc3 7.Lxc3

Nu krijgen we toch de Grünfeld-structuur, maar zwart is wel zijn mooie loper kwijt.

7…c5 8.d5 Lxc3+ 9.bxc3 0-0 10.Dd2 Dd6

Een alternatief is 10…e6 . Zou wit dan 11. d6!? (11. Lc4) gepland hebben, Caruana-style sinds gisteren?

11.f4!

Anish is niet op remise uit. Een ver opgerukt centrum kan soms de Grünfeld-droom (flink counteren) verstoren.

11…e6 12.Lc4

Ook de computer wil dit, maar voor 12. c4!? valt zeker iets te zeggen, en in de nabije toekomst evt. e4-e5.

12…b5! 13.Lxb5 exd5 14.Lc4

Dit bracht Giri allemaal nog snel op het bord. Wit staat ook ietsje beter.

14…Lb7 15.Pf3 Pd7

15…Td8 is ook redelijk.

16.0-0 Pb6 17.Le2

Zwart heeft zijn pion terug maar staat nog steeds niet comfortabel. Wit heeft kansen op de koningsvleugel. MVL komt met een opmerkelijke beslissing.

17…d4 !? 18.e5 Dd7 19.cxd4 Tad8 20.Tad1 Lxf3

Met een afwikkeling. Zwart heeft ervoor gezorgd dat zijn lichte stukken actief werden, voordat wit kon gaan aanvallen.

21.Txf3

Op 21. Lxf3 is …cxd4 wellicht mogelijk, omdat zwarts paard makkelijker sterk wordt.

21…Dxd4+ 22.Dxd4 Txd4

23.Txd4 cxd4 24.Td3 Td8 25.Ld1!

Subtiel en sterk. Na Kf2 Pa4! krijgt het paard veel invloed.

25…Pc4

Hier is-ie minder lastig.

26.Kf2

…maar wit had wel zijn volgende zet moeten verhinderen! Bijvoorbeeld met 26. Lb3 (26. Lc2 is ook niet gek) Pa5 27. Kf2 waarna zwart dient te kiezen tussen 27…Pxb3 28. axb3 f6 29. exf6 Kf7 30. Kf2 Kxf6 31. Kf3 en 27…Pb7!? In beide gevallen heeft wit kansjes.

26…Pb2 ! 27.Td2 Pc4 28.Td3

Nu is het moeilijk om nog aan winst te denken, al komt 28. Tc2 in aanmerking.

28…Pb2 29.Td2 Pc4 30.Td3

Toch weer niet doortastend genoeg van Anish, al valt dat in dit veld ook niet mee. ½-½

 

De volgende ontmoeting was pas als derde klaar, maar qua inhoud wat minder rijk.

Alexander Grischuk – Wang Hao
Kandidatentoernooi 2020, Ronde 3

1.e4 e5 2.Pf3 Pf6 3.Pxe5 d6 4.Pf3 Pxe4 5.d3 Pf6 6.d4 d5 7.Ld3 Ld6 8.De2+

Op Russisch zaten we niet te wachten, op 5. d3 ook niet en op dameruil nog minder. Toch is het misschien psychologisch wel slim spel van Grischuk, indien hij kan raden dat Wang Hao al te saaie stellingen uit de weg gaat. Stockfish vindt 8…De7 9. Dxe7+ beter voor wit, maar dat moet dan heel miniem zijn, zeker niet 0.54.

8…Le6 9.Pg5

Een gratis loperpaar is niet te versmaden, al heeft wit niet veel voordeel.

9…De7 10.Pxe6 fxe6 11.c3 c5 12.Pd2?!

Deze statische aanpak lijkt me minder consequent. 12. dxc5 Lxc5 13. Lg5 Geeft zwart weliswaar veel centrum maar ook opener spel met meer power voor de lopers (en wellicht een toekomst met Pb1-d2 en 0-0-0).

12…Pc6 13.Pf3 0-0 14.0-0 cxd4 15.cxd4 e5

Een eindspel is aanstaande.

16.dxe5 Pxe5 17.Pxe5

Tot hier had Grischuk een duidelijke tijdsvoorsprong, zeer ongebruikelijk. Hij herstelde echter de natuurlijke orde door hier over een simpele zet ruim een half uur na te denken en ook hierna eindeloos te peinzen in een vrij eenvoudige positie.

17…Dxe5 18.Dxe5 Lxe5 19.f3 Ld4+ 20.Kh1 Tac8 21.Td1 Tfe8 22.g3 Kf7 23.Kg2 g6 24.Ld2 Le3 25.h4 Te6 26.Lxe3 Txe3 27.Kf2 Te6 28.Td2 Ke7 29.Tad1 Tec6 30.g4 a6 31.h5 ! 31…Kf7 32.a3 Te8 

Grischuk heeft er nog het beste van gemaakt, terwijl Wang planloos opereerde. Maar toen wits klokje onder de 30 seconden dook, volgde:

33.hxg6+?!

Na 33. Lb1! (ook 33. Tc2 is sterk) heeft zwart het erg moeilijk.

33…hxg6 34.g5!? Pe4+!

Waarschijnlijk gemist door wit (geen ramp, maar de winstkansen zijn goeddeels verkeken) en veel beter dan 34…Ph5 35. Lf1 of Lc2.

35.Lxe4 dxe4 36.Te1

36. Td7+

36… Te7 37. fxe4

zou een poging waard zijn na 37…Tc2+ 38. Ke3 Txb2 39. Tf2+ Ke8 40 Txe7+ Kxe7 41. Tf6, maar zwart heeft beter in

37…Tc5! 36…exf3 37.Td7+ Kf8 38.Th1 Of 38. Txe8+ Kxe8 39. Txb7 Tc5 etc. 38…Kg8 39.Txb7

Er zijn nog wel wat grappigheden, maar in feite is alles remise, ook hier 39…Tf8 40. Thh7 Tc2+

39…Tc2+ 40.Kxf3 Tc5 41.Th4 Txg5 42.b4 Tge5 43.Td4 Te3+ 44.Kf4 Txa3 45.Td6 Ta1 46.Txg6+ Kh8 47.Th6+ Kg8 48.Tg6+ Kh8 49.Th6+ Kg8 ½-½

 

De andere twee Russen maakten er iets lekker moeilijks van.

Kirill Alekseenko – Ian Nepomniachtchi
Kandidatentoernooi 2020, ronde 3

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Lb4 4.e5 c5 5.a3 Lxc3+ 6.bxc3 Pe7 7.h4 Dc7 8.Pf3 b6 9.Lb5+

Het alternatief is 9. h5 h6 (9…La6?! 10. Lxa6 Pxa6 11. h6 is gevaarlijk) en evt. ergens Th1-h4-g4.

9…Ld7 10.Le2

Ik zou liever 10. a4 doen of 10. Ld3 In het laatste geval kan zwart eerder kiezen voor …La4 en ergens …c4 plus veilig …0-0-0, maar dat kost hem wel zijn opties op de damevleugel.

10…La4 11.0-0 Pd7 12.Le3 h6 13.Ta2

Pion c2 was kwetsbaar i.v.m. …Pf5 met …cxd4.

13…Pf5

Ietwat verplichtend. Aantrekkelijk is 13…a6! met 14…Lb5.

14.Lf4 Dc6 15.Tb2 a6 16.dxc5!?

Probeert zwarts plannen te doorkruisen.

16…Dxc5?!

Waarschijnlijk verdient 16…bxc5(!) toch de voorkeur. Wit kan daarna 17. c4, Ld3 of Db1 doen, maar niets maakt veel indruk.

17.Tb4 b5

Wel de juiste zet, maar La4 wordt nu erg raar.

18.Ld3 Pe7 19.Ld2 Pc6 20.De2!?

Alles voor het initiatief! Een typische onbegrijpelijke Winawer-partij.

20…Pxb4 21.axb4 Dc7 22.Te1

Wit staat klaar voor 23. Pd4 en 24. Dg4 en zwart moet kiezen: passief met 22…Pb6 en 23…g6 of, iets riskanter, wits mooie paard bestoken.

22…Pb8!? 23.Pd4 Pc6

24.Dg4?!

Een vreemde keuze. 24. Pxc6! Dxc6 25. Dg4 was kansrijk voor wit. Het laten slaan op d4 opent de c-lijn naar c2 en vergroot de kans dat La4 ooit weer tot leven komt.

24…Pxd4 25.cxd4 g6

Fout volgens Stockfish. Die wil zwart 25…g5 laten doen (wat ik niet echt begrijp).

26.h5

Had wit 26. Lxg6!? kunnen/moeten doen? Na 26…fxg6 (26…Tg8? 27. Dxe6+) 27. Dxe6+ De7 28. Dc6+ Kf7 29. Dxd5+ krijgt wit machtige centrumpionnen, maar heeft wel een hele toren geïnvesteerd: nauwelijks te beoordelen. Daarnaast kan zwart kiezen voor 26…0-0-0 (na Lxg6) 27. Ld3 Kb7 en dat is ook niet zo duidelijk.

26…gxh5

26…g5!?

27.Dxh5 0-0-0 28.f4 Kb8 29.c3

Deze kleine concessie was nog niet nodig (29. f5 is OK) maar ook hierna heeft wit behoorlijke compensatie.

29…Lb3 30.f5 Lc4 31.Lc2 Tdg8 32.Kf2!

Eerst even Tg8-g3 verhinderen. Als wit tot f5-f6 komt zonder dat zwarts torens gevaarlijk worden, heeft hij een mooie toekomst op de koningsvleugel.

32…a5!

Ik kan me voorstellen dat Nepom deze tegenaanval kiest en wits dame laat binnenkomen. Het alternatief was 32…Kb7 met 33…Ta8

33.bxa5 Dxa5 34.Dxf7 Da2 35.Dxe6

35. Tc1 is mogelijk, maar lijkt na 35…Ld3 ook hoofdzakelijk op remise.

35…Dxc2 36.Db6+ Kc8 37.Dc6+ Kb8 38.Db6+ Kc8 39.Dc6+ Kb8 40.Db6+ ½-½

En die andere partij

Hoe Ding – Caruana geëindigd is, weten we natuurlijk allang. Aangezien de analyse nachtwerk gaat worden en de meeste lezers dan hun schoonheidsslaapje doen, kan ik dit opmerkelijke duel beter (voor de kwaliteit) morgen presenteren. In ieder geval is dat een rustdag. Dan besluit ik nu met enkele mededelingen.
Ten eerste zal ik hoogstwaarschijnlijk van ronde 6 (23 maart) weer een rondeverslag verzorgen. Let op: ten opzichte van het ‘normale’ schema zijn ronde 6 en 7 omgedraaid. Dat voorkomt dat 2 mensen drie keer op rij dezelfde kleur krijgen maar blijft toch ook krom. Zo krijgt MVL nu zwart in ronde 5,6,8 en 9! Verder hebt u wellicht opgemerkt dat de loting een beetje gemanipuleerd is, zodat landgenoten elkaar zo snel mogelijk ontmoeten. De Chinezen in ronde 1 (en 8) en de Russen in ronde 1 t/m 3.
In ronde 3 hebben de meeste zwartspelers hun leidende positie goed (genoeg) verdedigd, al had niemand het makkelijk. Maar na Ding – Caruana ligt het Kandidatentoernooi weer helemaal open!
Met name Nepom en MVL lachen, medisch verantwoord, in hun elleboogje.
Tot morgen!
John van der Wiel

Waar deze paring vooraf werd gezien als Vorentscheidung over de toernooiwinst, was het nu slechts: ‘kunnen we Ding definitief afschrijven?’

Ding Liren – Fabiano Caruana
Kandidatentoernooi 2020, ronde 3

1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 dxc4 5.a4 Lf5 6.Pe5 e6 7.f3 Lb4 8.Pxc4

Tegenwoordig interessanter dan het uitgekauwde 8. e4 Lxe4.

8…0-0 9.Kf2

Deze zet werd zo’n 10 jaar geleden geboren. De meest gespeelde is of was 9. Lg5. Een slechte reputatie geniet 9. e4, ditmaal wegens …Pxe4.

9…e5!?

Na deze zet stond Caruana meteen op. Hij wist dat het een nieuwtje was. Wij alras ook, want Ding begon flink na te denken. Gangbaar is 9…c5 (of …Pbd7) waarna 10. e4 mogelijk is, o.a. wegens 10…cxd4 11. Pa2!

10.Pxe5

De algemene indruk was dat de arme Ding nu ook nog op een landmijn was gestapt. Ja, de angst voor Caruana zit al diep! De engine heeft zulke gevoelens niet en vindt wit duidelijk beter staan. Nu zal hij echt goede lange termijn-offers niet direct correct evalueren, dus…who knows? Naast de normale ambitieuze tekstzet is vooral 10. dxe5 Pfd7 11. e4 Le6 12. f4!? interessant.

10…Lc2! 11.Dd2

In geval van nood is ook 11. Dc2 (11. Pxf7!?) mogelijk, maar dat geeft slechts ongeveer gelijkspel via 11…Dxd4+ 12. e3 Dxe5.

11…c5 12.d5

Ook redelijk is 12. e3, meer dan 12. dxc5 Lxc5+ 13. e3 Dxd2+ 14. Lxd2 Td8, wat zwart voldoende compensatie geeft.

12…Lb3?!

De computer ziet meer in 12…Le4(!) en dat lijkt terecht. Er zijn allerlei ingewikkelde vervolgen, zoals 13. g4!?, waar zwart moet bewijzen of hij (serieus) nadeel kan vermijden. Maar ja, de tekstzet kwam weer à tempo van Caruana.

13.e4

Nu is 9…e5 echt een offer geworden, maar het blijft tactisch glibberig.

13…Te8 14.Df4!

Eigenlijk de enige zet. 14. Pd3 Txe4! zou zwart wel willen.

14…c4

Een tweede pion wordt er tegenaan gegooid en wel subiet! Stand op de klok: 0.40 – 1.40.

15.Pxc4

Weer is er weinig keus. 15. Lxc4 Ld6 16. Lxb3? (beter 16. De3 Pbd7 17. Pxd7 Pxd7 met ongeveer gelijke kansen) Db6+ is niet goed voor wit.

15…Pbd7

Ook interessant is 15…Pa6 . Het verschil blijkt zodadelijk. De engine geeft dan 16. h4 (met enig voordeel voor wit) en de reden zal zijn, dat 16. Le3 Tc8 17. Pd2 Ld6 (17…Lxd5!?) de witte dame vangt na 18. Df5 (18. Dh4 Pxe4+) Te5 19. Dh3 Th5

16.Le3 Pf8?

Nog een zet à tempo, hetgeen leidde tot de kloksituatie 0.30 – 1.41 Maar kan het zijn, dat Caruana zich hier vergist? 16…Tc8 werkt niet, omdat wit nu veld d6 voor zijn paard heeft (17. Pd6 Ph5? 18. Dxf7+), maar beter was 16…Lxc4! 17. Lc4 Pb6 18. Lxb6 (na 18. Lb5 kan zwart, heel belangrijk, weer op damejacht met 18…Ld6!) Dxb6+ gevolgd door 19…Tec8 en zwart heeft heel behoorlijke compensatie.

17.Ld4 Pg6

Mogelijk is 17…Lxc4 (17…Pe6?! 18. Lxf6) 18. Lxc4 Pe6, maar na 19. Dd2 is het allemaal wat mager.

18.Df5!?

Volgens Stockfish levert 18. Dc1 meer voordeel op, maar er zijn razend moeilijke varianten met offers na 18…Tc8. In praktisch/menselijk opzicht is de tekstzet veiliger.

18…Lxc4

Helpt wits ontwikkeling, maar zwart moet dringend Ld4 te lijf gaan, die teveel velden controleert. Met 18…Tc8 19. Pd2 of 18…Dc7 19. Pb5!? lukt dat niet goed.

19.Lxc4 Dc7 20.Le2 Lc5 21.Lxc5 Dxc5+

Objectief zal 21…Te5(!) iets beter zijn, bijv. 22. Dh3 (22. Dxe5? Dxc5+) Pf4 23. Dh4 (23. Dg3!? Ph5 24. Dh4 g5) Pg6. 24. Dg3 Ph5 25. Le3 Pxg3 26. hxg3 Materieel gezien staat zwart nu zelfs iets voor, maar prachtige stukken en pionnenstructuur geven wit toch een zonnige toekomst.

22.Kf1

22…h6?!

Dit is wel heel cool en, vermoed ik, een van Fabiano’s eerste eigen zetten. Het probleem is dat 22…Db4, lastig voor wit na 23. Tb1 Tac8, rustig wordt beantwoord met 23. Dg5! met groot voordeel voor wit. Dan liever 22…Te5 23. Dh3 Db4 24. Tb1, alleen is dan veld c8 niet beschikbaar. Met 24…Pf4 moet zwart dan wat onrust stoken, maar overtuigende compensatie krijgt hij niet meer.

23.Td1

De computer ziet liever 23. g3! voor het omspelen van wits dame of ook 23…Db4 24. Tb1 Tac8 25. Kg2.

23…Db6

De laatste kans om het wit moeilijk te maken bestond uit 23…a6! met meestal 24…Db4 en dan 25…b5 . Omdat wit moet hergroeperen, is hij nog niet veilig.

24.Td2 De3 25.Tc2 a6 26.Dh3 b5 27.Dg3 b4

Iets beter lijkt 27…Tec8, maar zwart is nu sowieso een beetje te langzaam.

28.Pd1 Db3 29.Td2 Dxa4 30.Df2 Dd7 31.g3! Dh3+ 32.Kg1 a5 33.Dd4 Ph5 34.Pf2 Dd7

35.f4

Echte tijdnood is het nooit geworden voor Ding en hier is hij terecht ook niet bang voor een stukoffer. Wat verder nog volgt is kansloos spartelen en hopen op een schwindel. Caruana heeft de laatste jaren zoveel verloren stellingen nog omgedraaid, dat je bijna denkt: ‘hoe zal het nu weer lukken?’ Maar in deze partij: not even close. De Amerikaan speelt beschamend lang door, ik vind niet dat dat commentaar (of navolging) verdient.

35…Phxf4 36.gxf4 Pxf4 37.Kf1 Dd6 38.Tg1 f6 39.Lb5 Te7 40.b3 Tf8 41.Tc2 Pe6 42.De3 Pg5 43.h4 Pf7 44.Tc6 Db8 45.Dc5 Dd8 46.Txf6 Kh8 47.Tf5 Tc7 48.Lc6 a4 49.bxa4 b3 50.Tg3 b2 51.Tb3 Pd6 52.Txf8+ Dxf8 53.Txb2 Df4 54.Tb8+ Kh7 55.Dc2 Te7 56.e5+ Pf5 57.De4 Dc1+ 58.Kg2 g6 59.Tb3

59. d6 was leuk geweest, met winst na 59…Pxd6 60. exd6 Txe4 61. Lxe4 Df4! 62. Tb7+ enz. maar waarschijnlijk had Ding geen zin in 59…Tf7 1-0

 

Een partij die veel vragen oproept. Heeft Caruana zich ergens vergist? En waarom zo riskant/arrogant spelen, Ding weer in het zadel helpend? En dat absurd lange doorspelen…

Een geweldige prestatie van de Chinees na het bombardement van voorbereide zetten. En Caruana zal zich snel moeten rehabiliteren, morgen ten koste van…Giri.

---